NORDIJSKE DISCIPLINE

 
   Nordijske discipline predstavljaju najkompletnije vežbanje za telo, jer pokreti zahtevaju jednako angažovanje svih grupa mišića. Ono što razlikuje nordijske discipline od alpskog smučanja je način na koji se skija vezuje za nogu skijaša. U alpskim disciplinama celo stopalo je čvrsto vezano za skiju dok sportisti u nordijskim sportovima imaju za skiju privezane samo prste, a pete su im slobodne. To im omogućava da se, za razliku od alpskih smučara koji mogu da se kreću samo po nizbrdicama, kreću i po ravnim terenima, ali i po uzbrdicama.
    Knjige kažu da je nordijsko skijanje bez dileme najstarija smučarska disciplina. Dosad najstariji poznat par skija pronadjen je u Švedskoj i potiče iz perioda od pre četiri i po hiljade godina. Naravno, skije su u to vreme korišćene za lakše kretanje kroz duboke snežne smetove. Kao sportska disciplina, skijaško trčanje prvi put se pojavilo 1730, godine u Skandinaviji. Prva takmičenja organizovana su početkom devetnaestog veka. No, sve do Olimpijade u Šamoniju 1924. godine, skijaškim trčanjem uglavnom su se bavili sportisti iz severne Evrope i Azije, da bi tek nakon demonstracije ovog sporta na Olimpijadi on postao popularan i u drugim krajevima sveta. Danas nordijske discipline čine jednu trecinu sportova koji su uvršteni u program Olimpijskih igara.

    Osnovne nordijske discipline su: Skijaško trčanje, Skijaški skokovi i Nordijska kombinacija.

    U nordijske sportove spadaju još i: Biatlon, Telemark, Ski maraton, Ski orijentiring, Roller ski, ...


 

TRČANJE
Cross Country

    Vrsta takmičarskog trčanja na skijama u kojem se prema reljefu zemljišta, takmičar kreće ravnicom, usponima i nizbrdicama.

    Visinska razlika 100 do 250 m. Staza trasirana što više kroz šumu. Visina staze je do 1500 mnv, izuzetno 1800 mnv.
Princip je da se staza sastoji, naizmenično, od 1/3 ravnih delova, 1/3 uspona i 1/3 nizbrdice. Prvi deo staze je lakši a najteži deo je u sredini.
Dužina staze 10, 15, 30, i 50 Km kao i štafeta 4 x 10 Km.


Smucarsko Trcanje – Cross Country Skiing

    Skijasi trkaci nastupaju na Zimskim Olimpijskim Igrama jos od 1. ZOI odrzanih u Shamonix-u (FRA) 1924.godine, u trci na 18 km i 50 km za muskarce. Zenske ski-trkacice sui male svoj olimpijski debi 1952.godine na Zimskim Olimpijskim Igrama u Oslu (NOR). Na XV Zimskim Olimpijskim Igrama 1988.godine u Kalgariju (KAN), razdvojene su dvije tehnike skijaskog trcanja.

PRAVILA
     Takmicari koriste dvije osnovne tehnke skijaskog trcanja: klasicnu kod koje smucar svoje smucke gura paralelno jednu pa drugu, kroz masinom napravljene smucine u snijegu I slobodnu tehniku gdje skijas klizi po snijegu na nacin slican brzim klizacima, odgurujuci se od unutarnje ivice skija, naizmjenicno.
     Kod slobodne tehnike se koriste krace skije i malo je brza od klasicne – u prosjeku oko 8% brza na istu razdaljinu.
     Kod Olimpijskog Skijaskog trcanja zene takmice Individualni sprint, Timski sprint, 10 km Individualni start, 15 km distance (pursuit), 30 km grupni (mass) start i stafete 4 x 10 km.
     Muskarci takmice u Individualni sprint, Timski sprint, 15 km Individualni start, 50 km Mass start i 4 x 10 km stafete. Tehnike se koriste naizmjenicno, (klasicna ili slobodna) u 10 i 15 km Individualni start, Individualni sprint, Timski sprint i Mass start, sto ovisi od ciklusa Olimpijskih Igara.


    U Nordijskom - Skijaškom trčanju do pre nekoliko decenija takmičenja su se razlikovala, slično brzom hodanju, samo po dužini staze koju je trebalo što pre savladati. Uvođenje novih stilova trčanja, kao i timskih takmičenja, na radost publike, koje često pored staza ima i na desetine hiljada, doprinelo je većoj atraktivnosti ovog sporta. Staze po kojima se danas takmičari nadmeću predstavljaju kombinacije ravnih delova, uzbrdica i spustova, i traže super pripremljenost takmičara. Pored pojedinačnih postoje i takmičenja timova, pri čemu rezultat tima čini zbir vremena svih takmičara u njemu. Takmičenja timova su obično na stazama dugačkim po desetak kilometara, dok se pojedinci utrkuju na stazama od pet do pedeset kilometara.
    Iako je ozbiljno bavljenje nordijskim skijanjem super težak sport, za amatere ono može biti jako prijatna rekreacija. Brzo savladivanje tehnike skijanja i osnovnih pokreta, mala opasnost od povreda i prirodnost kretanja dozvoljava da se nordijskim skijanjem bave ljudi različitih godina, fizičke snage i pripremljenosti i interesovanja. Samo treba pronaći mesto sa dovoljno snega i - napred. Čak i deca koja su tek prohodala, vrlo lako nauče osnove skijaskog trčanja. Mnogi instruktori alpskog skijanja preporučuju roditeljima da najpre decu oslobode od straha od snega upravo tako što će se mladi skijaši najpre baviti nordijskim skijanjem.
    Za bavljenje nordijskim skijanjem potrebne su daske, cipele, vezovi i štapovi. Jedna od prednosti ovog sporta je sto je oprema za skijanje daleko jeftinija od opreme za alpske discipline. Najčesća dilema kod rekreativaca je da li skijati po već gotovim stazama ili po netaknutoj prirodi. Za uredjenje staza koriste se specijalne mašine koje iza sebe ostavljaju trag sličan šinama, tako da skijaš ne mora preterano da brine kuda će da se kreće, već moze jednostavno da se prepusti uživanju. Po utabanom snegu skijanje je mnogo jednostavnije i lakše nego po divljini. Sa druge strane, skijanje van staza može biti daleko zanimljivije, naročito po sunčanom vremenu, kada je površina snega zaledjena, pa skijaš ima jedinstven doživljaj da kliza po vazduhu.
    Skijanje po divljini krije i snegom prekrivena iznenađenja poput oborenih trupaca, potoka ili kamenja, ali ponekad i zaboravljene zamke za medvede ili vukove.
    Dobra teorijska obuka predstavlja polaznu osnovu za dalje bavljenje nordijskim skijanjem. Dobar instruktor može skijaša na stazi da nauči osnovama za dva do tri dana. Najbolji instruktori zapravo samo pokažu osnovne pokrete, a za ostalo skijaš mora sam da se snalazi, što znači puno, puno skijanja.


Samo za ljubitelje nordijskog skijanja :)


NORDIJSKA KOMBINACIJA
Nordic Combined

  

    Nordijska kombinacija se sastoji od skijaškog trčanja i skijaških skokova, a pobednik je onaj ko sakupi više bodova u zbiru za obe discipline.
    Postoji i letnja varijanta Nordijske kombinacije, a sastoji se od Ski skokova na veštačkoj podlozi i Roller ski trka.


Nordijska Kombinacija – Nordic Combined

 

     Širom Norveške su se 1800. tih godina skijasi iskupljali svake zime na serijama ski karnevala - sa malim takmicenjima koja su bila pracena i kratkim zabavnim programima. Mala grupa tih zimskih sportista specijalizirala se u skijaskom trcanju i skijaskim skokovima.

     Muškarci  su se takmičili u Nordijskoj Kombinaciji u individualnoj konkurenciji, još od 1. Zimskih Olimpijskih Igara u Chamonixu 1924. godine. Timska takmičenja su bila predstavljena 1988. godine na ZOI u Kalgariju, dok je takmičenje u sprintu uključeno u program ZOI u Salt Lake City-u (SAD) 2002. godine.

     Na Olimpijskim takmičenjima u Nordijskoj Kombinaciji, muškarci se takmiče u SPRINTU u pojedinacnoj i u timskoj konkurenciji. Smučarski skokovi se praktikuju nakon takmičenja u Smučarskom trčanju. Pauza imedju skokova i skijaškog trčanja ne može biti kraća od  35 minuta a ni duža od nekoliko sati.
     Prema modelu poznatom  kao “Gunderson” ili pursuit (distance) start, u svakoj od trka rezultati u skokovima određuju redosed starta takmičara u Skijaškom trčanju i prema tome drugi takmicar i onaj slijedeci iza njega biva plasiran nekoliko sekundi ili minuta nakon najboljeg skakaca.
     Pobednik takmičenja u Nordijskoj Kombinaciji  je takmičar koji prvi pređe liniju cilja u Smučarskom tčanju.


 

SKOKOVI
Ski Jumping

    Skakanje sa skijama, na izgrađenim skakaonicama do 90 m i do 120m. 
Takmičar skače uz uzdignute i rastavljene vrhove skija, nastojeći da pod određenim aerodinamičnim uglom iskoristi najpovoljnije strujanje vazduha na klizajuću površinu i na svoje telo. 

    Skijaški skokovi su najopasnija, ali i najatraktivnija skijaška disciplina. Najčesće se skače sa devedesetometarskih i sto dvadeset metarskih skakaonica. Specijalna poslastica su skijaški letovi gde se skace sa 185-metarskih skakaonica, pri čemu takmičari često lete i preko 200 metara u daljinu. Skakači se rangiraju prema ukupnom broju osvojenih bodova, boduje se daljina, ali i tehnika kojom skakač izvodi svoj skok.

     Detaljnije o ski skokovima  


Smucarski skokovi – Ski Jumping

     Prvi poznati ski-skakac bio je Norveski porucnik Olaf Rye, koji je 1809. godine skocio 9,5 metara. Zelja za sve duzim skokom dovela je i do promene stila skakanja 1985. godine, kada je umjesto paralelnog drzanja smucki tokom leta, uveden V-stil, kod kojeg skakac skije drzi u oblliku slova V sto je duzine skokova povecalo za 28 procenata.
     Muski skijaski skokovi su usli u Olimpijski program 1.Zimskih Olimpijskih Igara u Chamonixu 1925. godine. Skokovi na velikoj skakaonici u program su usli 1964.godine na ZOI u Innsbruck-u, Austrija.

PRAVILA
     U Smucarskim skokovima sportista se na skijama spusta niz dugu strmu rampu (zaletiste), da bi se pri brzini i do 95 km/h odrazio i sa odskocista poletio u vazduh.Tehnika skoka je upotpunosti ista kod svih skakaca koji je moraju izvesti veoma precizno i u pravom trenutku. Kada se nadje u vazduhu skakac zauzima V stil drzanja skija i prilagodjava svoju poziciju da bi se maksimalno podigao u vis a smanjio kocenje otporom vazduha.
     Takmicari se ocjenjuju za duzinu skoka i njegov stil. U slucajevima kada takmicari dobiju ocjene sa malom razlikom izmedju one za duzinu skoka i one za stil, kada skijas sa najduzim skokom obicno ima i najbolje ocjene za stil, razlika u njihovoj kvalaiteti se trazi u nacinu izvedbe doskoka. Dugacak skok moze otezati doskok u “telemark” poziciju (jedna noga sa savijenim koljenom polozenim na smucku - druga opruzena unazad). Kvalitet doskoka moze biti odlucujuci kod ocenjivanja dva skoka istih duzina.
     U Olimpijskom programu se ocjenjuju dva skakanja: skokovi sa normalne skakaonice (90 m) i skokovi sa velike skakaonice (140 m). Visina skoka je od male vaznosti, bitna je njegova duzina - za koju je skakaonica i prilagodjena. Skakac moze letiti i do 105 metara na normalnoj skakaonici a do 140 metara na velikoj skakaonici.
     Duzina leta skakaca pod kontrolom je Zirija takmicenja. Na startu svake serije skokova Ziri odredjuje tacku sa koje ce se zapocinjati zalet a koja omogucava bezbjedne skokove i letove do maksimalno bezbjedne distance. Svi takmicari startaju sa iste pozicije, sto kao rezultat ima da manje vjesti takmicari lete do krace distance. Skijaske skakaonice imaju mnogo startnih mjesta (klupa) koje omogucavaju Ziriju da izabere odgovarajucu (tacku za pocetak zaleta) i to na podlozi uslova jacine vjetra, temperature, vlaznosti, vrste snega i drugih uslova koji mogu da uticu na duzinu skoka.
     Planica, skakaonica - letaonica Velikanka za skijaske letove preko 230 m


NAZAD